Үлкен қаладағы жайлылық
Кәмелетке толмаған балалары бар Астана тұрғындарының қалалық ортаны қабылдауы
Зерттеу
Бұл – Қазақстан астанасындағы қалалық ортаның жайлылығын жалпы бағалау мәнмәтінінде Астана қаласының балаға деген мейірімділігін алғашқы кешенді зерттеу.

Сауалнама жүргізу жолымен Астанадағы қалалық ортаның 4 типін және 0-6 жас, 7-12 жас, 13-16 жас шамасындағы жас-жыныстық топтарын бейнелейтін қаланың 4 ауданы бөлігінде 480 сұхбаткерден жауап алынды.
Байланыстылық
Сұхбаткерлердің шамамен 60%-ы аптасына балалармен 1 рет немесе одан сирек серуендейді. Ескі қала мен «Еуразия» тұрғындары басқалардан гөрі жиірек серуенге шығады. Екі аудан да ықшам және тығыз құрылыстарымен ерекшеленеді («адам масштабы»).

Балалармен серуендеген кезде тұрғындар бірқатар жайсыздықтарға жиі тап болады – тұраққа қойылған автомобильдер, жаяужолдардың сапасы, жаяужолдардың арасында бір-бірімен тоғысуының болмауы, жарықтандырудың нашар болуы, жаяу жүргіншілерге арналған кеңістікті жаулап алған дуалдар мен қоршаулар.

Қоғамдық көліктің ыңғайлылығын бағалау барысында, жауап бергендердің шамамен жертысы ғана автобустардың ағымдағы қозғалу сұлбасымен қанағаттанатын болып шықты.
Инфрақұрылым
Сұхбаткерлердің шамамен 80%-ы өз ауданын қауіпсіз деп есептейді. Бұл ретте шамамен 60% -ы балаларын өз бетінше серуендеуге жібермейді.

«Еуразия» мен қаланың батысындағы тұрғын алаптары ауданында аулалардың балаларға арналған алаңдармен жабдықталу деңгейі бәрінен жоғары. Ең төмен көрсеткіш – Солтүстік жағалаудың орталығында, дегенмен мұндағы тұрғын үй қоры ең жаңа және беделді болып табылады.

Сұхбаткерлердің 60%-ы мәдениет мекемелеріне баласымен бірге жарты жылда бір рет немесе одан сирек барады. Бұл ретте жауап бергендердің басым көпшілігі «мәдениет мекемелері» ретінде кинотеатрларды тұспалдайды, ал саны бойынша екінші кезекте тұрған жауап (25%) – ауданда «мәдениет мекемелері жоқ».
Хабардарлық және қатысу
Сұхбаткерлердің 87%-ы соңғы 3 жылдың ішінде қалада оң өзгерістер орын алғанын атап өтті, бұл – жергілікті билікке деген едәуір сенім кредитін білдіреді. Солтүстік жағалаудың орталығындағы сұхбаткерлер едәуір сенімсіз болып шықты – ондағы сұхбаткерлердің жартысы қаланың дамуын кері бағалады.

«Қалада әртүрлі жобалардың дамуы мен іске асырылуы» және «Қала дегейіндегі шешімдерді қабылдауға азаматтардың қатысу мүмкіндігі» туралы ақпарат сұхбаткерлердің қызығушылығын көбірек тудырды. Сұхбаткерлердің 40%-ы билікке идеялары мен ұсыныстарын айтып жүгінуге дайын, бірақ жауап бергендердің шамамен дәл осындай үлесі бұны қалай жасау керектігін білмейді.
Тұжырымдар
1. Астананың барлық аудандары үшін жаяу жүргіншілер инфрақұрылымын жетілдіру мәселесі, соның ішінде көшелерді жарықтандыру мәселесі өзекті болды (әсіресе қаланың батыс аудандарында).

2. Астанадағы қоғамдық көлік жетілдіруді қажет етеді. Бағыттардың оңтайландырылуы және автобустар паркінің ұлғайтылуы сапардың жайлылығын арттырып, күту уақытын қысқартады.

3. Солтүстік жағалаудың орталығы – қаланың ең жаңа, беделді және мәселелі ауданы. Мұнда адамдар жиі жағдайларда әлеуметтік инфрақұрылым мен қалалық ортаның жайлылық деңгейіне қанағаттанбайды.

4. Астананың қала кеңістігінде мәдениет мекемелерінің, саябақтардың және гүлзарлардың таралуы біркелкі емес.

5. Қаланы жайлы деп есептейтіндердің үлесі көп болғанына қарамастан, жауап бергендердің жартысынан артығы бос уақыт өткізу үшін немесе әлеуметтік инфрақұрылым нысандарына қол жеткізу үшін басқа аудандарға үнемі шығып тұруға мәжбүр.

6. Қаланың дамуы мен осындай үдерістерге тарту туралы ақпарат алуға мүдделілік танытқандардың үлесі көп болғанына қарамастан, сұхбаткерлердің жартысынан артық бөлігі өз ПИК-індегі жұмысқа қатыспайды.

7. Сұхбаткерлердің 75%-ында қаланың дамуымен байланысты мәселелерді жария түрде талқылауға қатысу тәжірибесі жоқ.

8. Жергілікті атқарушы билік қаланың мәселелерін шешуге қалалықтарды тарту әлеуетіне көбірек назар аударуы тиіс.